De Kopgroep: een community van 80 innovatieve samenwerkingsprojecten waarin zorg- en welzijnsinstellingen, scholen en/of overheden concrete resultaten hebben geboekt. Begonnen als inspiratiebron voor andere regionale samenwerkingen groeide de Kopgroep al snel uit tot een lerende gemeenschap en de ruggengraat van het Zorgpact. Koplopers leerden van en met elkaar en kregen erkenning en een podium voor hun voorbeelden en lessen. Het Actie Leer Netwerk zal dit sterke netwerk de komende jaren blijven ondersteunen.

Inspiratie van Groningen tot Bronckhorst

Van de ouderenzorg tot welzijn en van het vmbo tot aan het hbo: Koplopers zijn in alle zorg- en onderwijssectoren te vinden. Door de jaren heen zagen we overal prachtige voorbeelden van projecten en initiatieven die op kleine of grotere schaal concrete resultaten boekten. Resultaten waarvan de opleiding van studenten, het werk van professionals en de zorg voor cliënten beter werden. Het leverde de mooiste verhalen op, waarvan we er hier een paar uitlichten.

Het Groningse project Ketenstage, geboren op de achterkant van een bierviltje, was niet minder dan een revolutie in stageland: in plaats van 20 weken stage bij één instelling volgen studenten verpleegkunde een cliënt langs verschillende zorgorganisaties. In Amsterdam helpt kenniswerkplaats KeTJA professionals en gezinnen met actie-onderzoek de jeugdzorg te verbeteren. Het Amersfoortse verzorgingstehuis De Koperhorst zette samen met MBO Amersfoort een leerbedrijf op, waar mbo-studenten tegelijkertijd leren en werken in de praktijk. In Gelderland vormen 30 organisaties uit zorg, welzijn, wonen en onderwijs de Zorgalliantie, een netwerk waarin professionals leren en innoveren. De Friese Praktijkroute ontwikkelde de opleiding Human Technology, die studenten opleidt voor beroepen die nog niet bestaan. Het WijkLeerbedrijf Den Haag Schilderswijk begeleidde 130 Hagenaars met een grotere afstand tot de arbeidsmarkt naar een mbo-diploma, waarvan ruim twee derde  een baan in de zorg heeft gevonden. In de gemeente Bronckhorst ontwikkelen gemeente, onderwijs- en zorginstellingen met het project Ondersteuning Thuis een vernieuwend passend thuiszorgaanbod.

80 samenwerkingen, 15 maatwerktrajecten en 3 coalities

De Kopgroep bestond uit liefst 80 initiatieven, verspreid over het hele land. Naarmate de Kopgroep verder groeide, nam ook de behoefte aan communityvorming toe. In meer dan 30 netwerkbijeenkomsten stimuleerden de Koplopers elkaar om ervaringen uit te wisselen én de handen ineen te slaan om vraagstukken op te lossen. Om ze hierin verder op weg te helpen startten we maatwerktrajecten, gericht op bijvoorbeeld tips om wendbaar te blijven, het project te verduurzamen, regionale intervisie vorm te geven of business modellen voor zij-instroom.

Koplopers bogen zich ook op eigen initiatief – en in coalitievorm – over verschillende vraagstukken, zoals de inzet van mbo-2 medewerkers, welke impact samenwerking heeft op de cliënt en de kwaliteit van de zorg en wat werkbare modellen voor zij-instroom zijn.
 

Samen leren levert meervoudig voordeel op

Leren door doen: dat motto was zowel op de Koplopers zelf als op de aanpak van de Kopgroep van toepassing. Door de ontwikkeling van de Kopgroep als uitgangspunt te nemen en de ondersteuning vanuit het Zorgpact daarop aan te passen sneed het mes van de Kopgroep uiteindelijk aan meerdere kanten. Dat blijkt ook uit de belangrijkste inzichten die we over de Kopgroep opdeden:

  • Koplopers vormen niet alleen een inspiratiebron voor andere samenwerkingen, maar juist ook voor elkaar
  • Koplopers ervaren de lerende gemeenschap als een steun in hun ontwikkeling
  • Goed voorbeeld doet volgen. Uit onderzoek van Platform 31 blijkt dat bij twee derde van de Koplopers (onderdelen van) het concept zijn overgenomen door andere regionale samenwerkingen

Hoe gaat het verder?

De Kopgroep zal worden voortgezet in het Actie Leer Netwerk van het actieprogramma Werken in de Zorg. Het doel van het Actie Leer Netwerk is om de successen verder het land in te brengen. Daartoe stimuleren ze de huidige Koplopers de samenwerking voort te zetten en nodigen ze geïnteresseerden uit om zich aan te melden als Koploper.