In 17 verschillende regio’s sloegen partijen uit zorg en welzijn, onderwijs en overheid de handen ineen om een betere aansluiting tussen onderwijs en arbeidsmarkt in zorg en welzijn te realiseren. Die samenwerking kreeg vorm in Regionale Zorgpacten: gezamenlijk opgestelde actieagenda’s die moeten leiden tot meer zorg op maat en adequaat en toekomstbestendig opgeleid personeel in de regio. Het Zorgpact faciliteerde en stimuleerde de regionale samenwerkingen bij het opstellen en uitvoeren van deze agenda's. En met succes: overal in het land kwam de samenwerking (verder) op gang, er werden meer dan 100 acties uitgevoerd en de regionale coalities gaan ook de komende jaren door!

De mooiste verhalen uit de regio

Doepacten, actieagenda’s en duurzame samenwerking: het waren de buzzwords van de Regionale Zorgpacten. Maar hoewel deze termen de lading perfect dekten, is het lastig om dit jargon goed te doorgronden. Want wát gebeurt nu precies in zo’n pact en wat levert dat dan op? We vroegen het de regionale samenwerkingen en tekenden zo een heleboel mooie verhalen op.

Zoals in het Zorgpact Midden-Brabant, waar ze een Doelen Inspanningen Netwerk (DIN) gebruiken om abstracte visies en doelen om te zetten in concrete afspraken en acties. Of de praktijkroute ouderenzorg, opgetuigd door het Zorgpact Zeeland, die leidde tot een enorme groei van de instroom van nieuwe studenten voor de ouderenzorg. In het Zorgpact Kennemerland, Amstelland en Meerlanden hadden de samenwerkende partijen in de werkloze Ryan een inspiratiebron voor werken aan een inclusieve arbeidsmarkt. We zagen de gemeente een trekkersrol vervullen in het Zorgpact Rotterdam, kwamen slimme verbindingen tegen zoals de Werkagenda Oost als smeermiddel in de vier Regionale Zorgpacten in Oost-Nederland en ontdekten de stimulerende kracht van het Zorgpact Midden Nederland voor regionale initiatieven, zoals de Future Care Challenge waarin studenten praktijkvragen oplossen.

1.100 organisaties, 106 acties

In totaal zijn er 17 Regionale Zorgpacten gesloten, waarmee in het hele land op regionaal niveau samenwerking tussen zorg, welzijn, onderwijs en overheid is gerealiseerd. Daarbij zijn meer dan 1.100 organisaties betrokken, die in totaal met 106 acties aan de slag zijn gegaan.

Om de ontwikkeling van de Regionale Zorgpact op een passende manier zichtbaar te maken en op regionaal en landelijk niveau van elkaar te leren, is de Volgspot ontwikkeld. De Volgspot is een methodiek om op een gestructureerde manier het gesprek aan te gaan over de voortgang en opbrengsten van samenwerking in de regio. Dat gesprek was aanleiding

om de actieagenda bij te stellen, meer focus aan te brengen en/of te integreren in de Regionale Aanpak Arbeidsmarkttekorten (RAAT). Ook organiseerde het Zorgpact kennisdelingsbijeenkomsten voor de regio’s, regelmatig ook in aanwezigheid van een bewindspersoon.

Samenwerken is doorzetten en andere geleerde lessen

Samenwerking is een proces van de lange adem. Zoals een bekende uitspraak luidt: alleen ga je sneller, samen kom je verder. In de afgelopen 3,5 jaar is de regionale samenwerking met vallen en opstaan opgebouwd en/of gegroeid. In die periode hebben we vanuit het Zorgpact diverse inzichten opgedaan over de samenwerking tussen zorg, welzijn, onderwijs en overheid:

  • De functie van de actieagenda verschilt per regio. Wij onderscheiden daarin de projecttrekkersfunctie (coördineren en faciliteren van gezamenlijke acties/projecten), de platformfunctie (het organiseren van regionale uitwisseling) en/of een podiumfunctie (voor regionale vernieuwende initiatieven) van het Regionale Zorgpact
  • Bestuurlijke visie en leiderschap vanuit zowel werkgevers, onderwijs als regionale overheden zijn essentieel om Regionale Zorgpacten tot een succes te maken
  • De Volgspot hielp de regio’s om uit de waan van de dag te komen. Het was – meer dan een instrument – vooral een gespreksagenda om met de regio te spreken over de regionale context, de ambities en de resultaten
  • Door de complexiteit en weerbarstigheid van de uitdagingen, was het tot stand komen van een actieagenda met een duidelijke bestuurlijke opdracht niet eenvoudig
  • Voor de zorg- en welzijnswerkgevers is het een complexe opgave om naast de urgente tekortenproblematiek ook te focussen op toekomstige vraagstukken en oplossingen

Hoe gaat het verder?

De Regionale Zorgpacten zijn geïntegreerd in de RAAT’s, die centraal staan in de aanpak van het actieprogramma Werken in de Zorg. Zo blijft de regionale samenwerking ook in de toekomst een belangrijk middel om een betere aansluiting tussen onderwijs en arbeidsmarkt in zorg en welzijn te realiseren.

Onderdeel van datzelfde actieprogramma is de commissie Werken in de Zorg, die voortborduurt op de Volgspotaanpak met voortgangsgesprekken over de regionale samenwerking, waarbij de RAAT’s een belangrijk aangrijpingspunt zijn.